Wat is een adder?
Een adder is een van de weinige slangen in België en Nederland. Ze houden van beschutte plaatsen met open vlaktes om te zonnen en zijn herkenbaar aan hun zigzagpatroon, korte staart en driehoekige kop.
Waar komt de adder voor?
- België: Vooral in restanten van grote heidegebieden met veel beschutting en open plekken.
- Nederland: Op de hoge zandgronden in Drenthe, Friesland, Overijssel en Limburg.
De beet van een adder
Bij een adderbeet kan gif vrijkomen dat via het bloed diep in de weefsels doordringt. Het gif bevat verschillende stoffen die de beet gevaarlijk maken. Symptomen treden meestal op en rond de plaats van de beet en kunnen variëren van roodheid en zwelling tot weefselbeschadiging en bloedstolling. In zeer zeldzame gevallen kan een adderbeet fataal zijn (ongeveer één procent van de beten).
Symptomen van een adderbeet
Symptomen kunnen direct na de beet tot enkele uren later optreden:
- Rode tot donkerpaarse verkleuring van de huid
- Zwelling rond de beet
- Misselijkheid
- Braken
- Buikpijn
- Diarree
- Hartritmestoornissen
- Lage bloeddruk
- Problemen met bloedstolling
- Ademhalingsproblemen
- Allergische reactie (jeuk, versnelde ademhaling, shock)
- Gevoelsstoornissen in het aangetaste ledemaat
- Hoofdpijn
- Sufheid en verminderd bewustzijn
- Stuipen
- Verminderde urineproductie
- Infectie van de bijtwond met mogelijk afsterven van weefsel
De meeste symptomen zijn zeldzaam en treden alleen op in ernstige gevallen. Vaak is alleen de huid lokaal aangetast.
Wat wel en niet te doen bij een adderbeet
Wat kan ik zelf doen bij een adderbeet?
- Rustig blijven: Paniek versnelt de bloedstroom en daarmee de verspreiding van het gif.
- Wond schoonmaken: Eerst met water, daarna met ontsmettingsmiddel indien beschikbaar.
- Lichaamsdeel hoger houden: Beperk beweging om verspreiding van het gif te vertragen en pijn te verminderen.
- Juwelen en strakke kleding verwijderen: Voorkom afknelling bij zwelling.
- Paracetamol innemen: Verlicht de pijn.
- Cortisone bij allergie: Vertragen van de allergische reactie.
Wat zeker niet doen bij een adderbeet?
- Geen gif uitzuigen of knelband aanleggen: Het gif zit diep in het weefsel en knelbanden kunnen weefselschade veroorzaken.
- Geen ontstekingsremmers innemen: Deze beïnvloeden de bloedstolling en kunnen gevaarlijk zijn in combinatie met het gif.
- Geen ijs gebruiken op de zwelling: IJs kan schadelijk zijn.
Behandeling in het ziekenhuis
Een adderbeet wordt altijd behandeld in een ziekenhuis. Hier krijg je cortisone en infuustherapie om de bloedsomloop op peil te houden. Bij infectie wordt antibiotica toegediend en ook pijnmedicatie wordt gestart. Een antiserum wordt gegeven om het gif te neutraliseren.
Ziekenhuisopname
- Volwassenen: Eén dag observatie.
- Kinderen: Langer, vanwege hun kleinere lichaamsoppervlakte en hogere kwetsbaarheid.
Nazorg
Na ontslag uit het ziekenhuis moet je na een week terugkomen voor controle. Bij het optreden van nieuwe symptomen moet je onmiddellijk terugkeren naar het ziekenhuis.
