Het is geen ziekte, maar een verschijnsel of symptoom dat verschillende oorzaken kan hebben. Ongewenst urineverlies / urine-incontinentie kan op elke leeftijd voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Vrouwen en senioren worden evenwel het meest getroffen.
Gevolgen van ongewenst urineverlies.
Ongewenst urineverlies kan een grote impact hebben op het sociale leven.
Gewone dagdagelijkse dingen zoals uitstapjes, sportieve activiteiten, feestelijkheden… worden iets om tegenop te zien.
Altijd weer die onzekerheden, ben ik wel goed beschermd, komt het vocht niet door mijn kleren, is er niemand die het ruikt,…
Deze onzekerheden kunnen tot een gevoel van schaamte leiden, en personen in een sociaal isolement doen belanden.
Tevens kan het dragen van wegwerpverbanden huidirritaties veroorzaken.
Zowel psychisch als lichamelijk is ongewenst urineverlies een niet te onderschatten probleem.
Hoe werkt de blaas?
De urinewegen bestaan uit de nieren die de urine vormen, de urineleiders, de blaas en de plasbuis. Vanuit de nieren gaat de urine via de urineleiders naar de blaas waar de urine wordt opgeslagen.
De blaas van een volwassen persoon kan (theoretisch) zo’n 1500ml urine bevatten, maar de meeste mensen kunnen hun plas enkel ophouden tot de blaas circa 800ml urine bevat.
In de praktijk wordt de blaas dan ook meestal nooit voller dan voornoemde hoeveelheid. Sommige mensen krijgen al na een blaasinhoud van 200ml aandrang om te moeten plassen.
Bij een gemiddelde vochtopname produceert een mens één tot anderhalve liter urine per dag en gaat men vier tot zes keer per dag naar het toilet.
Welke vormen van urineverlies zijn er?
De meest voorkomende vormen van urineverlies/urine incontinentie zijn stress- of inspanningsincontinentie, aandrangincontinentie en druppelincontinentie.
Ook gemengde vormen komen voor.
Stressincontinentie / inspanningsincontinentie
Stressincontinentie, ook wel inspanningsincontinentie genoemd is de meest voorkomende vorm van incontinentie.
Vooral vrouwen worden hiermee geconfronteerd.
Dit is urineverlies bij hoesten, niezen, lachen, persen, iets optillen, sporten of springen en soms zelfs al bij goed doorstappen, m.a.w. wanneer u plots de buikspieren spant waardoor de druk in de onderbuik verhoogt en de druk op de blaas toeneemt, dus alles waarbij er stress = druk op de bekkenbodem komt.
De oorzaak is een slechte werking van het afsluitmechanisme van de blaas. Meestal liggen verzwakte bekkenbodemspieren aan de basis van het probleem.
Dit kan verschillende oorzaken hebben: zwangerschap en bevalling, na een chirurgische ingreep of bestraling in het kleine bekken, leeftijd, hormonale veranderingen…
Ook personen met overgewicht hebben vaker last van stressincontinentie/inspanningsincontinentie.
Aandrangincontinentie / urge-incontinentie
Het betreft een plots opkomende en niet te onderdrukken drang om te moeten plassen, om vervolgens soms het toilet niet tijdig te bereiken.
Dit wordt veroorzaakt door het onvrijwillig samentrekken van de blaasspier of een overactieve blaas, waardoor de urine uit de blaas wordt geperst.
Het is de meest voorkomende vorm van urineverlies bij mannen.
Ook hier zijn er veel verschillende mogelijke oorzaken: een blaasinstabiliteit, operaties of bestraling in het kleine bekken, vergroting van de prostaat, neurologische aandoeningen, blaaspoliepen, blaasontsteking, urineweginfectie, leeftijd speelt een rol, hormonale veranderingen…
Druppelincontinentie
Hierbij kan je zowel druppels- als kleine scheutjes urine verliezen. Zowel mannen als vrouwen kunnen last krijgen van druppelincontinentie.
Druppelincontinentie bij vrouwen kan ontstaan door een niet goed functionerend sluitmechanisme van de blaas, het afsluitsysteem van de blaas werkt niet naar behoren. De blaas blijft dan steeds een beetje openstaan, als gevolg waarvan de plas zich druppelsgewijs afvoert. Een bevalling of gynaecologische ingreep kan hiervan de oorzaak zijn. Bij vrouwen kan druppelincontinentie ook een overgangsverschijnsel zijn of worden veroorzaakt door blaasverzakking, een vergrote baarmoeder of eierstokken, of door een urineweginfectie.
Mannen krijgen voornamelijk last van urineverlies als er iets met de prostaat aan de hand is. Hun voornaamste klacht is dat ze na het toiletbezoek ongewenst urinedruppels verliezen.
Dit is een veel voorkomend probleem bij mannen tussen de 30 en 80 jaar.
De medische term voor dit nadruppelen is post micturition dribbling (PMD). Dit probleem kan voor ongemakkelijke situaties zorgen, zoals het onverwachts verschijnen van natte plekken in kleding.
Het nadruppelen bij mannen wordt veroorzaakt door achtergebleven urine in de urinebuis. Deze buis loopt vanuit de blaas door naar de penis en kan na het plassen overgebleven urine bevatten. Druppelincontinentie bij mannen kan meerdere oorzaken hebben zoals verslapping van de bekkenbodemspieren, prostaatproblemen, doorbloedingsproblemen, na chirurgische ingrepen die de werking van de urineblaassluitspier beïnvloeden, maar ook bestraling kan ertoe leiden dat je geconfronteerd wordt met drupelincontinentie.
Gemengde incontinentie
Men spreekt van gemengde incontinentie wanneer meerdere vormen van incontinentie samen voorkomen. Sommige mensen hebben bijvoorbeeld een combinatie van inspanningsincontinentie en aandrangincontinentie.
Hoeveel mensen hebben last van urineverlies?
Zowel mannen als vrouwen kunnen last hebben van ongewenst urineverlies, maar bij vrouwen komt het dubbel zoveel voor als bij mannen.
Een op 4 vrouwen en 1 op 9 mannen krijgen in hun leven te maken met ongewenst urineverlies.
Ongeveer 7 procent heeft dagelijks last. Meest voorkomend (60 procent) is stressincontinentie, ook wel inspanningsincontinentie genoemd, dus het verliezen van urine bij niezen, lachen of inspanning.
Stress- of inspanningsincontinentie komt ook geregeld voor bij jonge vrouwen, vooral na een bevalling. Ongeveer 25% van de jonge moeders krijgt er na de bevalling last van.
Hoe gaan mensen in het dagelijks leven om met urineverlies, en wat is de oplossing?
Urine incontinentie is geen ziekte en kan op zich ook niet echt kwaad, maar het is wel erg vervelend. Natte plekken in kleding of vervelende geurtjes zijn wel het laatste wat je wilt. Door een gevoel van schaamte, zichzelf vies te voelen, het uit de weg gaan van seksueel contact en de angst dat buitenstaanders iets van het urineverlies zouden merken gaat bij sommige personen de kwaliteit van leven sterk achteruit.
Personen met urine incontinentie stellen het gebruik van geschikt incontinentiemateriaal vaak uit. Ze zoeken eerst naar andere oplossingen, zoals heel vaak naar het toilet gaan, zo min mogelijk drinken of gewone maandverbanden gebruiken. Vaak verergeren de problemen op die manier omdat er nieuwe klachten ontstaan zoals blaasontsteking, uitdrogingsverschijnselen, irritaties van de huid. Het gebruik van maandverband of inlegkruisjes is af te raden omdat ze minder geschikt zijn om urine op te vangen en zelfs een licht verhoogde kans geven op blaasontsteking.
Wegwerpverbanden speciaal voor urineverlies kunnen irritaties van de huid veroorzaken, zitten oncomfortabel en zijn kostelijk in gebruik.
Bij urine incontinentie is goed en betrouwbaar incontinentiemateriaal (vaak tijdelijk) onmisbaar. Het moet veilig en comfortabel zijn, maar ook discreet.
Hoe kan je ongewenst urineverlies voorkomen of verminderen?
Met deze eenvoudige tips kan je ongewenst urineverlies voorkomen of verminderen:
- Stel het plassen niet te lang uit. Neem rustig de tijd om je blaas volledig te legen.
- Neem op het toilet een natuurlijke zithouding aan met je voeten vlak op de grond en je benen lichtjes gespreid.
- Ontspan je bekkenbodemspieren en laat de urine stromen zonder te persen of je buikspieren aan te spannen. Onderbreek het plassen niet, want dat kan incontinentie juist in de hand werken.
- Pers zo weinig mogelijk tijdens de stoelgang. Bij verstopping kan je beter meer groenten en fruit eten.
- Zorg dat je genoeg drinkt, het is belangrijk 1,5 tot 2 liter per dag te drinken om uitdrogingsverschijnselen, nierproblemen en urineweginfecties te vermijden. Door alcohol, koffie en thee te drinken krijg je wel sneller aandrang om te plassen.
- Maak gedurende de dag je bekkenbodemspieren sterker door deze regelmatig aan te spannen.
- Voorkom inspanningsincontinentie door pre- en postnatale gymnastiek.
- Bestrijd zwaarlijvigheid en zorg voor een gezond gewicht.
Dit kan helpen om de druk op de blaas en de bekkenbodemspieren te verminderen. De sluitspier kan hierdoor beter functioneren. - Neem je geneesmiddelen voor een andere aandoening? Vraag aan je huisarts of ze plasklachten kunnen veroorzaken.
Indien dit het geval is, kan je huisarts misschien de dosis verlagen of ze vervangen door andere medicatie.
